Trường Tiểu học Vỹ Dạ

Nguồn gốc của trường Vỹ Dạ.
Ban đầu trường có tên là Trường tiểu học Thế Dạ là trường dành cho học trò ở hai thôn Vỹ Dạ và Lại Thế. Tuy vậy có vài bạn ở xa tận Nam Phổ, Ngọc Anh, cũng theo học. Vào những năm 1957 – 1961 trường được xây trên một khu đất cạnh bờ sông Hương, cách chợ Vỹ Dạ chừng 500m về hướng bắc, diện tích án chừng 500m2 (100m x 50m), gồm năm phòng học nối nhau thành một dãy. Hai lớp nhất và nhì có nền cao, xây tường đôi (tường 20 cm) lợp ngói. Đây là cơ sở đầu tiên lưu dấu từ thời thuộc địa. Ba lớp còn lại: lớp năm, lớp tư, lớp ba nền thấp hơn, tường mỏng hơn (10cm) và lợp tôn. Giữa hai dãy nhà cao thấp là phòng hiệu trưởng cũng là văn phòng nhà trường. Chiếc trống to màu đỏ treo giữa hai dãy nhà cao thấp này. Trường có sân chơi phía trước rộng với cột cờ nằm chính giữa. Cổng trường xây xi măng có tấm biển ngang kẻ chữ trường tiểu học Thế Dạ. Hàng rào quanh trường là những bụi hóp xanh thẫm (loại trúc lá nhỏ, thân thẳng không cao quá 2m ) được cắt tỉa thẳng thớm. Trong bờ rào hóp là những cây phượng và dương liễu tạo bóng mát cho sân trường. Sân sau nằm dọc theo bờ sông, có một lối nhỏ xuống bến nước. Cạnh bờ sông trồng những cây thầu đâu (sầu đông) thành một dãy dài. Mùa đông lá rụng hết hoa tím nở rộ. Góc cuối phía sau trường, cạnh lớp năm là nhà của ông cai Trì. Đây là một cái chòi nhỏ, mái lợp tranh, vách phên tre nứa. Vào giờ ra chơi, chúng tôi thường xuống đây uống nước miễn phí, loại nước trong đun sôi để nguội chứa trong hai chiếc ấm nhôm lớn. Và cũng tại đây chúng tôi còn có thể ăn chè bột lọc bọc đậu phụng hoặc bọc dừa với vài hào mẹ cho (năm hào một chén nhỏ), hay ăn những miếng kẹo đậu phụng kẹp giữa hai miếng bánh tráng cắt hình tam giác…
( Trích từ bài Trường học và tuổi thơ của tác giả Nguyễn Thị Kim Thoa )